«Φυλακή και Γλώσσα» – Συνέντευξη με την Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνιογλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μαρία Κακριδή-Ferrari

Συνέντευξη με την Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνιογλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μαρία Κακριδή-Ferrari

 

Συνεντεύκτριες: Σταθοπούλου Βασιλική (φοιτήτρια Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Χολέβα Πελαγία (απόφοιτη Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας με κατεύθυνση Ιστορία, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)


Στο πλαίσιο των επιστημονικών δράσεων της επαναληπτικής έρευνας «Φυλακή και Γλώσσα», που διεξάγεται από το έτος 2018 υπό την αιγίδα του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος, με Επιστημονικά Υπεύθυνη την κ. Αγγελική Καρδαρά, Εισηγήτρια-Συγγραφέα και Εκπαιδεύτρια στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (E-Learning) του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Διδάκτορα του Τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογο και Τακτική Επιστημονική Συνεργάτιδα Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος (ΚΕ.Μ.Ε), η ομάδα εργασίας πραγματοποίησε συνεντεύξεις, με απώτερο στόχο να καταγραφεί η επιστημονική (γλωσσολογική, εγκληματολογική και νομική) και δημοσιογραφική άποψη για τον ιδιαίτερο γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από τον έγκλειστο πληθυσμό εντός αλλά και εκτός φυλακών, με την αποφυλάκιση τους, για τον ρόλο, τους σκοπούς και τις λειτουργίες αυτού του πολυδιάστατου κώδικα επικοινωνίας των κρατουμένων και των αποφυλακισμένων.

Ακολούθως παρουσιάζουμε την προφορική συνέντευξη που μας παραχώρησε το έτος 2019 η Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνιογλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μαρία-Κακριδή-Ferrari, την οποία ευχαριστούμε θερμά για τη μεγάλη τιμή. Η κ. Κακριδή με τη βαθιά επιστημονική γνώση της αναδεικνύει καίριες πτυχές του ιδιαίτερου γλωσσικού κώδικα επικοινωνίας που διερευνούμε και φωτίζει ζητήματα κρίσιμης σημασίας, σε κοινωνιογλωσσολογικό επίπεδο.

Όπως υπογραμμίζει η κ. Κακριδή «η γλωσσοπλασία είναι η ψυχή της γλώσσας. Είναι κάτι πολύ δημιουργικό. Πάνω σε αυτό βασίζεται η γλώσσα, στο να πλάθουμε καινούργιες λέξεις και εκφράσεις που να δηλώνουν καινούργια πράγματα, καινούργιες έννοιες και σχέσεις εννοιών».

Ορίζει τον γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού των ελληνικών φυλακών, που αποτελεί το αντικείμενο μελέτης μας, ως ένα «ιδίωμα» που βασίζεται στα ελληνικά και στη σύνταξη της ελληνικής, δανείζεται λέξεις από άλλες γλώσσες ή φτιάχνει καινούργιες, με αποτέλεσμα να διαφοροποιείται κυρίως στο λεξιλόγιο και όχι τόσο στη δομή της.

Πολύ σημαντική και η έννοια της «έκφρασης ταυτότητας», στην οποία αναφέρεται η κ. Κακριδή, ως προς τις γλώσσες που αναπτύσσουν ιδιαίτερες ομάδες και μελετά η κοινωνιογλωσσολογία, επισημαίνοντας «Αυτές οι γλώσσες, που τις μελετάμε στην κοινωνιογλωσσολογία, οι γλώσσες που αναπτύσσουν ιδιαίτερες ομάδες, και μελετάμε συγχρόνως ποιες είναι οι αιτίες που δημιουργούνται, ποια είναι η λειτουργία που επιτελούν κλπ., πηγάζουν κυρίως από την ανάγκη διαφοροποίησης από τους άλλους. Δεν είναι κάτι που έχει απαραίτητα σχέση με συγκρούσεις ή πολέμους. Η διαφοροποίηση δεν είναι απαραίτητα κρυπτική, αλλά, όπως θα λέγαμε σήμερα, αποτελεί και “έκφραση ταυτότητας”, μια έννοια που την ακούμε πάρα πολύ πια. Δηλαδή, η ανάγκη διαφοροποίησης σημαίνει διαφοροποίηση της ταυτότητας ή στοιχείων της και αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι εκφράζω με αυτό τον διαφορετικό κώδικα την ταυτότητα που θέλω, το πού θέλω να ανήκω, ενώ συγχρόνως ελέγχω ποιος ανήκει στην ομάδα μου και ποιος δεν ανήκει, το οποίο είναι επίσης πολύ σημαντικό».

Η μελέτη του ιδιαίτερου γλωσσικού κώδικα επικοινωνίας του έγκλειστου πληθυσμού πρεσβεύουμε ότι αποκαλύπτει τη μαγεία της γλώσσας και το πώς μέσα από τη γλωσσοπλασία που αποτελεί, πραγματικά, την ψυχή της γλώσσας μπορούν να εκφραστούν, με τα πιο απλά γλωσσικά μέσα, βαθύτερες σκέψεις, βαθιά συναισθήματα, αλλά και στάσεις, αντιλήψεις, πεποιθήσεις.

 

Μπορείτε να κατεβάσετε και να διαβάσετε τη συνέντευξη πατώντας πάνω στην κάτωθι φωτογραφία.

 

Add Comment