3 events in 1 report – Έκρηξη του Street Art κινήματος στην Αθήνα

3 events in 1 report – Έκρηξη του Street Art κινήματος στην Αθήνα

Κείμενο / Φωτογραφίες: Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου

Ο μήνας Ιούνιος του 2019 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας μήνας γεμάτος από χρώματα και εκδηλώσεις του Street Art κινήματος στο κέντρο της Αθήνας!

Στην Ιστορία^[1] και στην Κοινωνική Ψυχολογία των κοινωνικών κινημάτων, όπως και στο σύγχρονο κίνημα της Street Art, η κορύφωση σημαντικών στιγμών επήλθε έπειτα από χρόνιες διαδικασίες επικοινωνίας και αποκρυστάλλωσης τριών παραγόντων που βρέθηκαν στην ίδια συχνότητα (νοητική εκ μέρους των ατόμων που ασχολούνται με το graffiti και τη street art και τεχνολογική εκ μέρους συνθηκών, χωροχρόνου) αλληλεπίδρασης μεταξύ τους: ανοχή πολιτείας (ιστορική κατάκτηση), εξωστρέφεια κοινωνικότητας των ατόμων (μονάδες δράσης) και έντονη επιθυμία των πολιτών – κοινού για συμμετοχική ή μη διάδραση με τον τομέα της Τέχνης (κοινωνικές τάσεις)^[2].

Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων δημιούργησε εκ νέου^[3] χρονικές κορυφώσεις διαφορετικής μορφής για τη Street Art (και όχι για το Graffiti). Πλέον, παρατηρείται, αφ’ ενός η πολιτισμική στροφή^[4], αφ’ ετέρου η επαναλαμβανόμενη τάση των εκδηλώσεων κινδυνεύει να ετικεταριστεί ως «μόδα» και το κίνημα ως «εμπορικό» αφού σε κάθε δημόσια κοινωνική – πολιτειακή εκδήλωση φαίνεται να χρησιμοποιείται η Street Art για την προσέλκυση νεανικού κι όχι μόνο κοινού, κάπως εργαλειακά.

Σύμφωνα με τον Tarde και τη σχολή του κοινωνικού περιβάλλοντος, τα άτομα μιμούνται το ένα το άλλο ανάλογα με τη συχνότητα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους (και στο κίνημα της Street Art στην Αθήνα οι καλλιτέχνες συναντώνται αρκετά συχνά στο κέντρο της πόλης). Τουτ’ έστιν, όταν ένας καλλιτέχνης δέχεται και επιλέγει να συμμετάσχει σε μία εκδήλωση με «εμπορικό χαρακτήρα», αρκετοί καλλιτέχνες θα μιμηθούν αυτήν την κίνηση και θα επιδιώξουν την εμπορική πρόταση. Γι’ αυτό, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, μπορεί να υποστηριχθεί, παρατηρώντας τις επιλογές των καλλιτεχνών τον τελευταίο χρόνο του 2018 – 2019, ότι η νόμιμη Street Art τείνει στο να γίνει μόδα. Όμως, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς πως, πιθανόν, ο δρόμος της μόδας να αποτελεί έναν δρόμο αποδοχής της σύγχρονης Τέχνης από την κοινωνική αντίδραση^[5].

“45×45: The Street Art Group Show” – The Blender Gallery (Ζησιμοπούλου 4, Γλυφάδα), Report 9/06/19

Τα έργα διηγούνται ιστορίες μέσω της διαφορετικής «ματιάς» διαφορετικών προσωπικοτήτων (βιώματα, εμπειρίες – εξπρεσιονισμός) μεταφέροντας στο κοινό ανησυχίες και προβληματισμούς. Ακόμη το ίδιο μέσο χρήσης, τα πλακάκια δαπέδου, μεταφέρονται στον τοίχο και όχι στο δάπεδο συμβολίζοντας την αναβάθμιση και παραλληλίζοντάς το με το ίδιο το κίνημα της Street Art που αναβαθμίζει την πόλη (βλ. περισσότερα σε report).

 

Urban Lovers” 2019, Athinais Cultural Center (Καστοριάς 34 – 36, Βοτανικός), Report 20/06/19 

Οι καλλιτέχνες ζωγράφισαν σε καμβάδες – «σελίδες» που ήταν κολλημένοι επάνω σε ελαφρά ξύλινη επιφάνεια «ανοιχτών βιβλίων». Από τη μία πλευρά σε κυκλική επιφάνεια – λευκή αρχικά – γέμισαν με χρώματα που επέλεξαν να στολίσουν το έργο

Καλλιτέχνης: “SimpleG”, Τίτλος: “Open book”

τους από την άλλη πλευρά. Η σημασιολογία της επιλογής του σκηνικού και εδώ τοποθετείται στην άποψη του ότι ο εκάστοτε καλλιτέχνης στην πόλη έχει να αφηγηθεί μία ιστορία από το δικό του «βιβλίο ζωής» ως μέρος του κοινωνικού συνόλου εντός ενός ευρύτερου συμβολισμού: πρωταγωνιστές στη μετανεωτερική εποχή είναι τα άτομα και μέσω των εμπειριών που αποκομίζουν στην καθημερινότητά τους συμβάλλουν με τον τρόπο τους στην κατανόηση της ίδιας της ζωής. Καθ’ όλη τη διάρκεια της live εκτέλεσης των έργων, οι καλλιτέχνες έρχονταν σε αλληλεπίδραση με το κοινό εξηγώντας τη θεματολογία των έργων τους και συζητώντας για το μέλλον της Street Art ευρύτερα (βλ. περισσότερα σε report).

“Athens Urban Gallery”, Εμπορικό Τρίγωνο Δήμου Αθηναίων (οδοί: Βουλής, Ευρυπίδου, Σταδίου, Καραγιώργη Σερβίας, Λέκκα, Πραξιτέλους, Ιωάννου Παπαρρηγόπουλου, Παλαιών Πατρών Γερμανού), Report 9/06/19, 16/06/19, 28/06/19

Στις 9 Ιουνίου το Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας προχώρησε στη μετατροπή πράσινων ΚΑΦΑΟ που είχαν απομείνει σε έργα τέχνης, όπως είχε πραγματώσει αρχικά το 2017 και πέρισυ. Φέτος, όμως, το Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας, με το παρόν κάλεσμα (το πρώτο αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του τέλη Μαΐου και το δεύτερο κάλεσμα τέλη Ιουνίου 2019) προς εικαστικούς και καλλιτέχνες street artists, φιλοτέχνησε τελικά όλα τα ΚΑΦΑΟ που βρίσκονται εντός της νοητώς οριοθετημένης περιοχής του Τριγώνου.

Η εκδήλωση αποτελεί μέρος της δράσης καθαρισμού όψεων του “This is Athens-Polis” σε συνολικά 30 οικοδομικά τετράγωνα του κέντρου, η οποία υλοποιείται από το Athens Partnership με δωρεές των: Κοινωφελές Ίδρυμα Α Κ Λασκαρίδη – A C Laskaridis Charitable Foundation, The BEAT App, Constantine Μ. Logothetis, COSMOTE, Ιονική Ξενοδοχειακαί Επιχειρήσεις Α.Ε., Λάμψα Α.Ε.

Φωτογραφίσαμε ορισμένα από τα ΚΑΦΑΟ που βάφτηκαν με επιλεγμένα από τους καλλιτέχνες σχέδια ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς – συμβόλων της Ελλάδας και δη της Αθήνας, επίκαιρων κοινωνικών καταστάσεων, τεχνολογικής εξέλιξης και τουριστικών τοπίων – εικόνων της Ελλάδας.

Οι λόγοι επιλογής της συγκεκριμένης θεματολογίας ποικίλουν αλλά έχουν ως βασικό άξονα το ότι το Μοναστηράκι, η Ομόνοια και το Σύνταγμα (Εμπορικό Τρίγωνο) χαρακτηρίζονται ως περιοχές με τη μεγαλύτερη προσέλευση τουριστών αλλά και Ελλήνων. Εκτός του ότι οι περιοχές συμβολίζουν το «κέντρο» της πρωτεύουσας με την κατάλληλη δημοφιλία όσον αφορά τη ψυχαγωγία, συγκεντρώνουν σχεδόν όλα τα σημαντικά δημόσια κτίρια τόσο για την ιστορία όσο και για τον πολιτισμό της Ελλάδας (βλ. περισσότερα σε report).

 

 

 

Μπορείτε να κατεβάσετε ολόκληρο το κείμενο του report σε αρχείο μορφής .pdf πατώντας πάνω στην κάτωθι φωτογραφία.

_____________________________________________________________________

^[1] Γεωργουλής Κ. Δ., Φιλοσοφία της Ιστορίας, Αθήνα, Παπαδήμα, 1993, σελ. 202 – 216.

^[2] Με την αλλαγή του αιώνα και της νέας χρονικής φάσης, αυτής της μετανεωτερικότητας ή ύστερης νεωτερικότητας, εμφανίστηκαν θεωρίες και προσεγγίσεις για την εξήγηση των καινούργιων φαινομένων, όχι πια με τον χαρακτήρα των «μεγάλων αφηγήσεων», αλλά με την επιφύλαξη της παροδικότητας, ότι από τη μια στιγμή στην άλλη μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα για τα οποία ήμασταν κάποτε σίγουροι για την αλήθεια τους, όπως για παράδειγμα, πίστευαν οι θετικιστές.

Η θέση του Harvey παραμένει επίκαιρη: συνδέει τη μετανεωτερικότητα με τις «καταστάσεις διάβρωσης των εθνικών, πολιτισμικών και γλωσσικών ταυτοτήτων στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης». Η διάβρωση έγκειται στον κατακερματισμό της προηγούμενης ενιαίας και ορθολογικής ταυτότητας του ανθρώπου του Διαφωτισμού με την ανάδειξη πολλών ταυτοτήτων μέσα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης ενός ανθρώπου που ζει στο εφήμερο και στο διαφορετικό.

Lyotard J. F., Η μεταμοντέρνα κατάσταση, Αθήνα, Γνώση, 1979, σελ. 26.

Harvey P., Η κατάσταση της Μετανεωτερικότητας, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2007, σελ. 69 – 100.

^[3] Η ιστορία του Graffiti υπό την εποχή της νεωτερικότητας, που, τρόπον τινά, “έφερε” στο προσκήνιο την παράλληλη ιστορία ενός άλλου κοινωνικού κινήματος με μέσο τη σύγχρονη Τέχνη, τη Street Art, επαναλαμβάνεται στην εποχή της μετανεωτερικότητας, σήμερα, με αλλαγή στον τελικό στόχο: αυτή της ανανοηματοδότησης της καθημερινότητας των ανθρώπων και της ανανέωσης του παγκόσμιου δημόσιου χώρου σε αντίθεση με τον παλαιότερο στόχο όπου ήταν η διαμαρτυρία, η αντίδραση εντός των κοινοτήτων.

^[4] Mitchell D., Cultural Geography: A Critical Introduction, Oxford, 2000, Blackwell.

^[5] Η επινόηση και η μίμηση (θεμελιώδη στοιχεία) επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά κατά τη θεωρία της δι – ατομικής ψυχολογίας του Tarde. Jean M., “Gabriel Tarde et la psychologie sociale”, Revue francaise de sociologie, Vol. 13, 4, σελ. 474, 475.