Report 2021: α) Street Art δρώμενα & β) ανάδειξη πρωτοβουλιών των Δήμων της Αττικής για ανάπλαση των γειτονιών με υλοποίηση τοιχογραφιών street art
Το εν λόγω report για το ‘The Street Art Project’ είναι αφιερωμένο στη δύναμη των καλλιτεχνών street art της Αθήνας, όπου μετά από ενάμιση χρόνο με πολύ σημαντικούς περιορισμούς και μέτρα πρόληψης για τον Covid-19, από τον Μάιο έως τον Δεκέμβριο του 2021, συσπειρώθηκαν, ένωσαν τις δυνάμεις τους, συναντήθηκαν και πάραξαν έργα που αποτυπώνουν πολιτιστικά τις κοινωνικές μεταβολές και διεργασίες μιας κοινωνίας[1] που βρίσκεται στο χείλος ή κι αλλιώς στην έναρξη μιας εποχής «δομικής ανομίας» κατά τον R. Merton[2].
Οι εκδηλώσεις που φιλοξένησαν αυτά τα έργα διοργανώθηκαν υπό το πλαίσιο ενός κεντρικού πυλώνα παγκοσμίως της Κοινωνίας των Πολιτών, της ευαισθητοποίησης και της επαγρύπνησης[3], ως επί το πλείστον, αλλά και σε συνεργασία με τοπικούς δημόσιους φορείς, όπως οι Δήμοι, τα Πανεπιστήμια με ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Κατά αυτόν τον τρόπο, παρατηρήθηκε εντός του πεδίου του παγκόσμιου κινήματος της Street Art, μία έντονη παρουσία / εκπροσώπηση της Αθηναϊκής σκηνής με συμπόρευση του γενικότερου αναστατωμένου κλίματος που επικρατεί αφότου ξεκίνησε η πανδημία. Ουσιαστικά, αυτή η συμπόρευση και η συσπείρωση των καλλιτεχνών, οδηγήθηκε από μία ανάγκη για Δημιουργία και Εξωτερίκευση[4]. Κοινή παράμετρος σε όλα τα έργα που παρήχθησαν και που καταγράψαμε φωτογραφικά για την Αθήνα, ήταν ο εσωτερικός κόσμος των καλλιτεχνών μέσω της θεωρίας της αντανάκλασης Εαυτού[5], ο οποίος καταπιέστηκε συναισθηματικά – ψυχικά, αλλά και σωματικά, αφού κατά κόρον οι καλλιτέχνες του δρόμου και δη οι street artists ζουν «σε και με κίνηση».
Ήδη, όπως είχαμε δει, οι καλλιτέχνες της Street Art το 2020 παγκοσμίως, δημιουργούσαν έργα που αφορούσαν άμεσα τον ιό Covid-19[6], αλλά, κυρίως, τις συνέπειες και τις επιπτώσεις αυτού πρακτικά. Το 2021 παρατηρείται μία εσωτερική «σμίλευση», μία έντονη οπτική αναπαράσταση των συναισθημάτων των ίδιων των καλλιτεχνών – μία προτεραιότητα, πια, σε αυτά και μία έμμεση αναφορά στον Covid-19[7], αφού, θεματολογικά, κυριάρχησαν σε ενδιαφέρον, παρακινητικά, τα κοινωνικά γεγονότα και εγκλήματα που συνέβησαν εντός του έτους[8].
Η Τέχνη απέναντι στη βία, στην «καθημερινότητα της βίας», της βίας που συνεπάγεται από τη συνήθεια στην καθημερινή παρουσία του εγκλήματος[9], η Τέχνη ως διαδικασία θεραπείας, ως μέσο, ως εργαλείο[10], ατομική και κοινωνική, το πόσο ευάλωτοι είμαστε απέναντι σε έναν ιό και το πόσο κοντά βρισκόμαστε ανά πάσα ώρα και στιγμή στον θάνατο (κατά τον S. Freud και τον J. Lacan, η ενόρμηση του θανάτου είναι μία επιθυμία για καταστροφή αλλά συγχρόνως και μία απόλαυση του διακινδυνεύειν μέσω της επανάληψης[11]), απασχόλησε τους καλλιτέχνες της Street Art της Αθήνας, τόσο πολύ, που συμμετείχαν ως δρώντα υποκείμενα και ως κοινωνικό κίνημα, ως ακτιβιστές για ριζική κοινωνική αλλαγή (όπως άλλωστε ξεκίνησαν και έχουμε αναδείξει στο Project στην Ενότητα Φαινομενολογία) βάσει των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του Ο.Η.Ε[12].
Η Τέχνη ως μέσο θεραπείας, ως συμβολικός τόπος[13] αποφυγής, αποδοχής, μετάθεσης εσωτερικών συγκρούσεων ανέρχεται στον 21ο αιώνα επιτακτικά στην επιφάνεια της συλλογικής ζωής ταυτόχρονα με εγκλήματα διαπροσωπικής βίας, έμφυλης βίας, κοινωνικού μίσους, με τρόπο – μοτίβο που κάθε φορά αναδεικνύει τη σοβαρότητα των προβληματικών προσωπικών σχέσεων όχι μόνο στο φύλο, αλλά, εν γένει στην ανθρώπινη επικοινωνία εντός του πλαισίου του καπιταλιστικού συστήματος, της παγκοσμιοποίησης[14], της πλήρους ακύρωσης των μεγάλων αφηγήσεων που μπορούσαν να εξηγήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά[15], και της υπερ – καταναλωτικής κοινωνίας – οικονομίας ατελείωτων επιθυμιών για ξόδεμα απόλαυσης[16].
[1] Είτε σε υφέσεις είτε σε περιόδους ευημερίας, οι ζυμώσεις μιας οποιασδήποτε κοινωνίας σήμερα, στην μετανεωτερική που ζούμε με σωματικές και ψυχικές ασθένειες να προέρχονται από την Τεχνολογία ως επί το πλείστον, η εγκληματικότητα ανθίζει.
Φαρσεδάκης Ι. Ι., Στοιχεία Εγκληματολογίας, Αθήνα, Νομική Βιβλιοθήκη, 2005.
[2] Merton, R., ‘Social Structure and Anomie’, American Sociological Review, 3, 1938, σελ. 672 – 682.
[3] Φερώνας Α., «Κοινωνία των Πολιτών: η θεσμική συγκρότηση και ο ρόλος της σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα», Το βήμα των Κοινωνικών επιστημών, Τόμος ΙΔ, τεύχος 56, 2009.
[4] «Ένας δάσκαλος ή μια κοινωνία, ένας πολιτισμός, δεν δημιουργούν έναν άνθρωπο. Δεν εμφυτεύουν μέσα του την ικανότητα να αγαπά, να αυτό-βελτιώνεται ή να είναι δημιουργικός. Αντί αυτού, επιτρέπουν ή προωθούν ή ενθαρρύνουν ή βοηθούν αυτό που υπάρχει σε εμβρυακή μορφή να γίνει αληθινό και πραγματικό. Ο πολιτισμός είναι ο ήλιος, η τροφή και το νερό, δεν είναι ο σπόρος», Maslow Α. Η., Toward a psychology of being – Η ψυχολογία της ύπαρξης, Μτφ. Ανδρεοπούλου Σ., Αθήνα, Δίοδος, 1995.
[5] Μία αναφορά τόσο ιστορική όσο και αισθητική στη γενιά ‘Beat Generation’ ως διανοητικό και πρακτικό (στάση ζωής) ερέθισμα, που έμεινε και πέρασε και στον 21ο αιώνα (μουσικά, λογοτεχνικά, νοοτροπία που επηρέασε τον κόσμο και την ελληνική νοοτροπία στον τομέα της Τέχνης και δη της αναπαραστατικής Τέχνης) τα οποία εντοπίζει εύκολα κανείς ως εξωτερικός παρατηρητής στην κουλτούρα του δρόμου.
Coyne R., Designing Information Technology in the Postmodern Age: From Method to Metaphor, Cambridge, MA, & London, The MIT Press.
Benjamin W., The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction, trans. J.A.Underwood, London, Penguin, 2008.
[6]https://www.crimetimes.gr/%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B3%CE%BC%CE%B1-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%86%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%BF%CE%B3/, Κωνσταντίνου Κ. Μ., «Ένα παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής του προτεινόμενου θεωρητικού υπόβαθρου του ‘The Street Art Project’: Η Street Art στην εποχή της πανδημίας λόγω του ιού Covid-19», Ιούλιος 2020, Τεύχος 13, τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
[7] Το υποκειμενικό στοιχείο στην αντικειμενική Επιστήμη της Ιατρικής.
[8]http://www.astynomia.gr/images/stories/2021/files21/05062021statistika.pdf, 2020, τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
[9]https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SJU03/-, 2019, τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
[10] Jennings S. & Minde, A., Μάσκες της Ψυχής. Εικαστικά και θέατρο στη θεραπεία, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1996.
[11] Recalcati M., Πορτρέτα της επιθυμίας, Μτφ. Πονηρός Χ., Αθήνα, Κέλευθος, 2018.
Laplanche J. & Pontalis J-B., Λεξιλόγιο της ψυχανάλυσης, Μτφρ., Β. Καραμπέλης, Λ. Χαλκούση, Α. Σκούλικα, Π. Αλούπης, Αθήνα, Κέδρος, 1996.
Μιλέρ Ζ. Α., Λακανική Βιολογία. Έξι ψυχαναλυτικά μαθήματα για το σώμα, το σύμπτωμα, την απόλαυση, Επμ., Βλ. Σκολίδης, Αθήνα, Ψυχογιός, 2000 / 2003.
[12]https://unric.org/el/17-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%BF%CE%B9-%CE%B2%CE%B9%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%B7%CF%83-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%80%CF%84%CF%85%CE%BE%CE%B7%CF%83/ , τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
[13] Hall P. N., «Θεραπεία μέσω της τέχνης: Ένας τρόπος θεραπείας της σχάσης», Πρακτικά Συνεδρίου Θεραπεία μέσω τέχνης: η εικαστική προσέγγιση, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1998.
Jones P., The Arts Therapies, a revolution in healthcare, NY: Brunner – Routledge, 2005.
[14] Στο Delphi Economic Forum, φέτος, το 2022, ακούστηκε η λέξη «αποπαγκοσμιοποίηση» του Ιστορικού A. Tooze που ήταν καλεσμένος για να μιλήσει για τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στη σύγχρονη παγκόσμια Ιστορία (πόλεμος στην Ουκρανία, πανδημία, οικονομική κρίση, πιθανότητα επαναφοράς του σοσιαλισμού ως νέου καπιταλισμού).
Εδώ το link της παρακολούθησης: https://www.facebook.com/watch/?ref=saved&v=451463583444358 , τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
«Ο Adam Tooze, Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας και διευθυντής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο Πανεπιστήμιο του Columbia, αναλύει σε λιγότερο από 30 λεπτά τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και μιλάει για το νεοφιλελευθερισμό, την οικονομική δικαιοσύνη, τον πληθωρισμό, την παγκοσμιοποίηση, την Ευρωζώνη και το δημόσιο χρέος.
Η συζήτηση διοργανώθηκε από το Eteron στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum με τίτλο «Αναζητώντας ένα νέο παράδειγμα οικονομικής δικαιοσύνης σε ταραχώδεις καιρούς».
Hardt M. & Negri A., Αυτοκρατορία, Μτφ. Καλαιτζής Ν., Αθήνα, Scripta, 2022.
[15] Υφίστανται πλέον όροι της Προσωπικής/ Προσωποκεντρικής Ψυχολογίας και της Κοινωνικής Ψυχολογίας, σύγχρονοι, οι οποίοι έχουν γίνει γνωστοί μέσω ανθρώπων, αρκετά επιτυχημένων στον χώρο του Marketing, του Public Speaking και Εκδοτικών Οίκων. Αυτοί οι όροι στο εξωτερικό αποτελούν και έννοιες σύγχρονων μορφών ασθενειών που σχετίζονται με την Τεχνολογία και την πανδημική κρίση με επίκεντρο το άτομο και την καθημερινότητα την οποία βιώνει και που συνεχώς εξελίσσεται χωρίς κανέναν έλεγχο.
Εδώ ομιλίες: https://www.youtube.com/watch?v=a3zPgyvCiJI&list=WL&index=41, τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
https://www.youtube.com/watch?v=1mZAQC9djPE , τελευταία πρόσβαση: 2/02/2022.
Η σύγχρονη επιστημονική έρευνα και τουλάχιστον, η βιβλιογραφική έρευνα, δεν θα γίνεται με την τεχνική / σύστημα της αποδελτίωσης, αλλά με την ικανότητα διαχείρισης δεδομένων, τεράστιων σε όγκων και πληροφοριών. Ήδη αυτή η κατάσταση επικρατεί στο εξωτερικό.
[16] Recalcati M., Πορτρέτα της επιθυμίας, Μτφ. Πονηρός Χ., Αθήνα, Κέλευθος, 2018.
Κείμενο & φωτογραφίες:
Κωνσταντίνα – Μαρία Κωνσταντίνου, Κοινωνιολόγος – ΜΔΕ Εγκληματολογίας, Δημιουργός &
Συντονίστρια του #SAP
Περισσότερα εδώ